Butletin de santat

Aquò vai?,  "Va plan?, ¿Qué tal?, How do you do?, tot aquò es de convencion sociala. 

Lo mond se'n chautan de ta vida. 

Cal arrestar de respondre quicòm mai que "'quò vai ben e tu?" e de donar de detalhs. Lo mond se'n foton. 

Vaquí, qualqu'un o deviá dire, ara, o sabètz totes. 

Fin. 

Non, galegi.

Perque a Besièrs, lo mond, aquò los interessa d'aver los detalhs, aquò los interessa de los donar, e ieu soi coma una bolhaca besierenca, pausi las questions que cal quand i a pas de detalhs.

Avertiment : armas sensiblas e delicatas, passatz vòstre camin. Umor negre e detalhs fastigoses.

Arribi a la caissa que la responsabla de la botiga es a charrar. Es mai charraira que responsabla aquela, t'o disi. Figura-te que se n'anèt en vacanças en Austràlia - amb mon argent que li crompi de pòrres que còstan un ovari  e ieu que vau en vacanças a La Cauna, macarèl ! E ben, la tipessa se'n va en Austràlia per far una crisi cardiaca. E la podiás pas far a Boronhan ta crisi cardiaca ? As besonh d'anar al cap del mond per mancar de crebar quand o auriás pogut far a La Novèla un jorn de vent? E lo rapatriment sanitari, sabes quant aquò còsta? E quant costarà lo pòrre la setmana que ven amb tot aquò ? Mas tot va plan, es pas mòrta. Te li an fotut de ressòrts alai dintre e es partida per un torn de mai, ara pòt tornar vendre de pòrres per anar l'an que ven nos far un AVC a Rapanui, 

E a sa bèla-sòrre, los mètges li diguèron pas qu'anava morir, que non pas,  li diguèron de quin biais poiriá morir. Sens transicion. La bolhaca TDAH besierenca te fa pas de transicion. Te cal seguir. Sa bèla-sòrre t'aviá un càncer de sai pas quina partida del còs que coneissèm pas, es con lo càncer, te lo tròban a d'endreches que sabiás solament pas qu'existissián, e coma es quicòm que jamai degun n'ausís pas parlar, quand t'anóncian que i as lo càncer, te pòs considerar coma fotuda. Es crudèl, la vida es una putariá, portem planh contra nòstres parents de nos aver fotudas dins aquesta panada. Doncas, los metges li diguèron a la bèla-sòrre que crebariá o d'una oclusion intestinala o d'una crisi cardiaca de la paur que li fariá o de quicòm mai qu'ai pas comprés mas que fasiá pas gaire somiar tanpauc. E coma soi bon public, que seguissi e que de còps que i a, cal tornar metre un sòu dins la maquina, recapti mos pòrres e li fau : 

- Mas fin finala, de qué moriguèt la bèla-sòrre ? 

D'una oclusion intestinala. Una setmana que la metèron en suènh pallatius a l'ostal. E l'oclusion intestinala, aquò's pas polit polit e lo bèl-faire gausèt pas sonar per aver d'ajuda, e se deguèt netejar tot, n'i aviá d'en pertot. Non, mas a de qué servís de demorar una setmana a pas acabar de morir. E quin traumatisme per lo bèl-fraire, pecaire.

- E oè, cal esperar que càmbien la lei. O as d'argent per te pagar lo viatge a Soïssa per l'eutanasia, o crèbas dapasset e tot lo mond patís.

- A ben, figuratz-vos qu'es çò que nos faguèt una clienta ! Un jorn, venguèt per nos dire adieussiatz que se n'anava en Soïssa per se far eutanasiar.

E se vira cap a sa collèga, e te'n sovenes pas d'aquela clienta penchenada tot en amont, amb sa vestòta blava? E t'imita lo pel cap amont, la pichòta vestòta. L'autra sosca "a oè aquò me ditz quicòm..." e ben la primièra te l'agacha amb un aire de "ben, as mancat un episòdi tu, la veiràs pas pus".

- E de qu'aviá? 

 - Ò... una malautiá grèva... nos o diguèt pas. 54, 17€ Voldretz los tickets? 

Es pas perque i a pas d'imatge que sèm als quasèrns del cinèma

M'agrada ben d'agachar los films nomats per los Cesars abans la ceremonia, istòria de me far mon vejaire e subretot de me sentir legitima per bramar "Es pas possible!", per m'estrambordar "Segur, podiá pas èsser quauqu'un mai", per m'estonar "an begut?!". La vida fa que vau pas gaire mai al cinèma : los oraris, la canha, lo prètz, la manca de version originala dins los cinèmas de ma vila, e mai que mai lo mond que pudisson,  fan de bruch, manjan de milh grasilhat,  parlan, agachan son telefonet e fan de lum dins la sala,  se lèvan abans la fin del generic e t'empachan de lo legir. Benvenguts dins ma vida. E me cal dire que l'engana de l'autre còp que faguèt una mena de stress pòst traumatic que fa que vòli pas pus anar al cinèma qu'es a un quart d'òra a pè de l'ostal. Òc, fau la drama queen, soi una femna de mai de quaranta ans, es temps d' èsser dramaqueen.

Doncas ongan, vegèri pas res al cinèma. 

Agachèri - mercés a mon abonament que còsta un uèlh - Lo Comte de Monte Cristo. Tres oras que passèron en un pas res - benlèu perque èri a trabalhar sus l'ordinator a l'encòp - a! la jòia d'aver dos ecrans ! L'istòria, la coneissiái de luènh, lo libre l'aviái pas legit, e trobèri l'adaptacion meravilhosa. Vos cal pas venir agachar de films o de rescontres d'espòrt amb ieu, que parli : comenti, encoratgi, "nooooon",  "mas quina putarassa aquel!", "atencion", sauti sus lo sofà, me lèvi, m'asseti e tòrni començar. E mai ieu me supòrti pas. Pierre Niney que tre la primièra scèna li vesèm totes los muscles - mas es aisit de lor veire los muscles als magrostèls coma a el o a TimotèChamalow - e vesèm coma nada plan. Perque ieu nadi mal alara, lo mond que nadan plan, los envegi. Mas en mai d'aquesta scèna sexi, sèm totes d'acòrdi, es magnific en Comte de Monte Cristo. Aquesta istòria es meravilhosa. Doncas se lo meritava lo Cesar de l'actor, lo public li a donat. E figuratz-vos que lo tipe que l'aguèt lo cesar de l'actor, l'aviái agachat la velha son film lo Roman de Jim, m'estrambordèt pas gaire  e lo tipe, aviái l'impression de veire MossurPatata. Alara es un ròtle que valoriza un tipe brave que brave e aquò's una bona causa, que, malurosament, son sovent los missants, los mascles alfas, los omenasses missantasses, los malonèstes que pivèlan la societat e qu'interessan los realizators de film. E dins lo Roman de Jim es un bravàs qu'avèm, dels bravasses que degun ne parla pas jamai, ni dins los filmes, ni dins los libres, ni dins la vida "E l'autre? - Oc-ben tot parièr, totjorn tan brave." Fin de la convèrsa. Mentre que aguèsse batut sa femna, agut un accident perque aviá  tròp begut, tirat sus un collèga caçaire e ben la convèrsa auriá durat plan mai. Emmèrdan aquel brave mond a venir pas apasturar la convèrsa. E lo personatge del Roman de Jim es un tipe brave que i a pas grand causa de li dire dessús. E es aquò benlèu tota la capitada del film e del jòc de Karim ai oblidat son nom e coma sèm pas dins los Quasèrns delCinèma e qu'avètz google, lo vos cercaretz son nom. Coralament. De còr e d'òc.

5 ans

 Cinc ans fa, aviái pres dos trens e un metro  per rejónher l'Amorós dins son país per me far confinar amb el. 

Sabiam pas de qu'èra un confinament, mas èri segura que lo caliá pas daissar solet l'Amorós, e que a èsser embarrats, tant val poder bicar de quora en quora, e que a poder pas sortir, tant val aver un jardin ont legir espatarrada dins un cadieràs. De rasons tan romanticas coma ieu.

Tornèri escriure sul blòg. E lo mond entièr se'n chautèt. 

L'Amorós ne venguèt l'Amorós-Pecaire. E aquò's polit. 

Cinc ans mai tard, es l'Amorós qu'es en cò mieu, mas es pas embarrat lo tipe, es pas Flamenc, òu. 

Cinc ans mai tard, l'Amorós-Pecaire es totjorn aquí. E aquò's polit. 

Cinc ans mai tard, pecam totjorn. E aquò's polit. 

lo minitel, un còp de mai

 Al trabalh, an expausat endacòm dins la decoracion d'un non-luòc voide un minitel. I crosi una collèga. Pas dins lo non-luòc voide, just a costat, aquí ont an amagat las doas fotocopiadoiras que foncionan totjorn perque son a costat dels tecnicians de las fotocopiadoras.

E estrambordada, un pauc tròp a mon gost, deu carburar a de causas illicitas o que te las donan solament amb una ordonància del metge, o benlèu las doas causas dins un cocktail malurós ; ieu preni de trescalan, me fa pas gisclar l'estrambòrd mas m'apasima los problèmas de femnas de mai de quaranta ans, viure tant per susar coma un ase sens pas res faire quand fa 4º de temps, quina injustícia de vida... me soi perduda, non? 

E estrambordada, la collèga crida "as viiiiiiiiist, i a un minitèl!? ". Vòli pas imaginar çò qu'es quand es a gaudir. Que se ren que la vista d'un minitel li fa aquò de bon matin... Enfin, ela tanben a sos problèmas de femna de mai de 40 ans amb sos monta-davala irracionals. Ieu li fau coma responsa un bruch de singlar. Perqué far una frasa, aquí,  a aquesta ora, aprèp son orgasme telematic, o pòdi pas.

E contunha.

- A ben tot lo monde se devon far de selfies de nostalgia davant ! 

- Ben non, n'aviam pas a l'ostal, objècte desconegut per ieu.   (ok ai mentit un pauc, n'aviái tocat un al rectorat en 1997). Pas cap de nostalgia. 

- A oè? Ben nosautres, n'aguèrem un tre qu'aquò sortiguèt ! 

- A ben tu veniás d'una familha.... -fau un gèste de la man "nivèl naut"- de l'elèit.

La drolleta de las annadas 90 vòl rebecar tot çò qu'a totjorn calat e aquò tomba sus aquesta paura collèga bravassa. 

E aquela nècia, de contunhar : 

- Non ! Mon paire s'èra crompat tanben un maquintòch. Sabes, l'arredondit.

Non, sabi pas.

- A ben, es ben çò que disi l'elèit. 

E me cali. La reteni la drolleta de las annadas 90 que li vòl bramar dessús qu'avèm pas totes agut l'astre d'aver una familha rica, un paire geek e aimant, o un minitel, o una gameboy. Òc, ta colèra es legitima, mas pacienta un pauc, quand aurem 50 ans, levarem totes los filtres e aquò serà acabat d'èsser braveta, lor bramarem tot çò qu'avèm totjorn calat e lor bramarem l'astre qu'an agut eles. Lor escupirem nòstra colèra coma nos ploran sa nostalgia de drollets favorizats de la fin del sègle 20. 

- Ben ieu aviái pas tot aquò.

A cambiat de subjècte en parlant de sos dròlles. Se sabiá çò que pensi del fach solament d'aver d'enfants e a quin punt val mai pas me venir ploriquejar a quin punt es dificil d'aver d'adolescents. Me cali. E li sortissi : "on n'est jamais trahi que par les siens." 

Se'n va, nos disèm bona jornada amb lo sorire, en se pensant caduna que i a de jornadas mai polidas.

Romègui al mai dintre que sap pas çò qu'es es ela d'èsser transfuga de classa. Si, o sap, o aurà legit endacòm, mas sap çò qu'es de n'èsser, de s'o sentir al dintre e de trabucar dessús cada jorn.

Mas fotocòpias d'acabadas, la fau tanben la fòto del minitel, que vòli èsser de lor tribú.

- 

Cosette es pas pus Cosette

 Quand èri pichòta, i aviá doas categorias de familha : las qu'avián un Minitel e Canal + e la mieuna de familha. 

Sabiái pas a de qué podiá servir un minitel, mas aquò marcava ben de n'aver un. 

Sabiái pas de qué i aviá sus Canal +, mas se te criptavan los programas e se caliá pagar per l'aver, aquò podiá solament èsser meravilhós. 

A la fin de l'adolescéncia, me calguèt far sai pas quina manòbra administrativa per Minitel, e coma n'aviam pas, me calguèt anar al rectorat. Aquò me semblèt pas brica polit ni intuitiu lo Minitel. Decepcion de las bèlas. Uèi encara, sabi totjorn pas de qué fasián lo mond amb son minitel. Me soveni de las afichas jaunas fluo amb una femna dessús "3615ulla", las vesiam pegadas de'n pertot. Ai ben comprés, un pauc tard, qu'èra una causa porcassièra... mas cossí se fasiá çò porcassièr amb un ecran sens color, sens imatge, sens son ? Alara, se sès un mascle de mai de 65 ans qu'anava far sai-pas-qué amb Ulla, explica-nos. #estudisociologic Benlèu èra un periòde meravilhós ont los òmes s'excitavan solament amb de causas escrichas?  

E sus Canal, sabiái que i aviá un film porcassièr lo dissabte de ser, de rescontres d'espòrt e de films. Mai que mai de films, de recents, qu'èran al cinèma quauques jorns abans. Quand èri adolescenta, la sògra de mon fraire me passava de VHS de films que registrava sus Canal. 30 ans pus tard, me'n soveni encara, mercés a ela ! 

Lo minitel e Canal, aquò èra per lo mond que se podián permetre lo luxe d'aver un aparelh que servís pas gaire e una cadena de pagament a una epòca que i aviá solament 5 cadenas e totas a gratis.

La telé, l'agachi plan pauc.  Quand partiguèri de l'ostal a 18 ans, quitèri d'aver la telé. E la tornèri aver la telé vint ans mai tard. E l'agachi totjorn plan pauc. L'Amorós agacha un pauc lo balon, ieu agachi un pauc lo rugbí quand i pensi, mas ara los rescontres que volèm veire son sus de cadenas de pagament. Soi pas una manjaira de serias, n'agachèri un parelh sus Arte, agachi quauques films a la demanda sus Arte totjorn e rai. De qué fariam sens Arte? 

Me vos o cal avoar : fa quauques mes, aviái agachat per m'abonar a Canal, èra 40€/mes, me semblava ben tròp car per quauqu'un qu'agacha pas gaire la telé. Me fasiá pasmens lingueta e comptavi d'esperar la retirada per aver lo temps, o lo prene en tot cas, de demorar d'oradas a agachar d'imatges animats. 

Puèi, fa un parelh de setmanas, un paure teleoperator expleitat me sonèt per me prepausar un abonament a Canal a mitat prètz. La drolleta de la debuta de las annadas 90 li respondèt plena d'estrambòrd dins la votz "a ben òc, soliiiiide". 

Soi totjorn la drolleta de la debuta de las annadas 90 mas ara ai un salari, una carta blava e lo poder de decidir.