dilluns, 5 de maig del 2008

Lo maridatge de Belugueta

Ai akò dins ma banasta dempuèi d'annadas, se pòt interessar quauqu'un...
Ida Cròs una dòna qu'es del país de Bodon e que lo coneguèt conta als enfants...
La registrèri fa quauques annadas a Rodés pendent Estivada....


LO MARIDATGE DE BELUGUETA

Gardava los pòrcs la bèla Belugueta, aval lo long del riu sarrat. Las castanhas èran tombadas, se desmargavan los pelons. Que se carravan, los pòrcs, amb lo nas, de fosigar dins l’apalhada de fuèlhas !
La bèla Belugueta, contra lo castanhièr curat, petaçava lo davantal vièlh. L’ agulha s’espintèt de travèrs dins lo petaç de saca.
« Ai ! lo det de l’anèl… Ai ! lo meu sang... » cridèt la filha, e levèt lo cap. Davant ela, sus un caval, veniá lo cavalièr.
« Flor de fuòc, la bèla Belugueta, te veni veire, diguèt lo cavalièr. Dona-me lo teu det que te garirai.
— Sénher, respondèt la filha, lo meu det lo vos pòdi pas donar. La mia dolor serà per ieu... »
Alara lo cavalièr dobriguèt l’estug que portava sul còr e tirèt la baga d’aur fin, puèi i tornèt: «Filha, vei aquel anèl. Dona-me lo teu det, passarà la tia dolor... Per ieu gardaràs lo teu amor.
— Lo meu amor serà pas per vos, que soi promesa. Amb lo cap d’ostal del Pargue nos maridam per Sant Martin. Ieu soi res qu’una porcatièira, Sénher cavalièr. Se me preniàtz dins la vòstra cambra, tanlèu dintrar nos convendriàm pas.
— Filha, siás pus polida que cap de Dòna de castèl. Per la primièira nuèch la vestidura tomba, e lo jorn nòu se carga lo vestit novèl. Encara me vòls pas, la bèla Belugueta, mas ieu sabi que te prendrai sus aquel caval. Uèi, solament lo det te dòl del fissal de l’agulha, mas quand la vergonha te fissarà lo còr vendràs aici que t’esperarai. Te coneisserai pertot davant tu me conéisser, filha, flor de fuòc. I! i! caval... »
Lo caval se cabrèt, refreniguèt, se n’anèt lo long del réc. Sens comprene res la filha se plorèt contra lo castanhièr curat... Puèi remausèt los pòrcs, se’n tornèt claure. Mas a l’ostal èra venguda la cordurièira: « Filha, regausis-te, que talharem lo teu vestit novial...»
La cordurièira prenguèt las mesuras amb lo riban e puèi talhèt dins lo crespe blanc.
Alara se mainèt que mancava de fial.
« Filha, vai-te’n a la Plancada e compraràs de polit fial. Mas torna lèu que me languissi de demorar sens cordurar. »
Se n’anèt la Bèla Belugueta. Caminava, caminava. Dins lo coet del mocador aviá nosat lo sòu rossèl. Mas a la Crotz de la Pala, contra lo peiron de la crotz, vegèt un sac dobèrt.
Del sac, de fial s’escampava a madaissas, a madaissons : fial de cambe, fial de lin, fial de seda per garnir.
Belugueta se sarrèt: « Aqui lo fial que manca, se pensèt. La cordurièira se languis a l’ostal, ieu preni lo sac, qualque mercant l’a tombat... Aital anarai pas a la Plancada... »
La filha prenguèt lo sac, amassèt totas las madaissas que s’escampilhavan e prompte se’n tornèt.
La cordurièira qu’esperava, sens demandar res engulhèt l’agulha, e de cóser, e de cordurar. L’agulha traucava dins lo petaç, lo fial la butava, cròc... cròc... los còps de dedals.
Qu’èra polida la rauba quand Belagueta l’ensagèt ! Mas caliá tuar las polas: l’endeman èra Sant Martin. Venguèt lo nòvi, lo contranòvi, la parentat dels dos costats. Una darrièira nuèch de fèbre, mai d’una ora per se vestir, e puèi tota la nòça partiguèt. Sus las èrbas i aviá d’albièira que lusissiá dins lo solelh clar...
Lo paire menava la filha coma se fa per tot païs. Sus la dintrada de la glèisa, el prenguèt d’aiga al benedichièr: « Tè ! Belugueta, senha-te... »
Belugueta comencèt: « Del nom del Paire...
— A!... a!... a!... quem’èri cambiat en fial... » Una vapor de sofre pleguèt la novia de cap als pès. « A !... a !... a !... » Los petaces de crespe se descordurèron. « A !... a !... a !... a!... » Refreniguèt lo rire sauvatge, se n’anèt al vent la vapor d’infèrn. La bèla Belugueta, en camisa contra lo benedichièr, de las doas mans s’estremava lo còr.
Lo curat vièlh; aval, prompte s’anèt claure dins la sacristia. Lo clergue lo seguiá, tot còp se revirava.
« Es endracada, la nòvia ! Es endracada !... » cridavan los convidats.
Lo nòvi se sarrèt: « Te vòli pas mai !... Te vòli pas mai, ramèla ! Vai- te’n...
— Vai-te’n, filha mia, ajustèt lo paire. As pecat contra Dieu e contra l’ostal... Que te torne pas veire !
— Pietat per ela ! supliquèt la maire de genolhons. Pietat ! Non, Belugueta a pas pecat!... »
Mas los convidats brandissián las cadièiras de la glèisa. Escupissián.
Belugueta, sens téner cap, fugiguèt defòra. Los autres la seguián, lo nòvi primièr, e getavan de pèiras.
Ela n’anava, pels camps, pels travèrses, lo long del riu. Las rómecs longas l’acrancavan, escrifavan la camisa leugièira, escaraunhavan las cambas nusas. E se risián los òmes darrièr.
Aval, contra lo castanhièr curat, un caval esperava pr’aquò. E, redde sus la sèla, se teniá lo cavalièr que cridèt tanlèu veire Belugueta: « Prompte vèni, vèni, flor de fuòc !... »
Belugueta ne podiá pas mai. Lo seu còr tustava coma s’anava brecar. Lo cavalièr la prenguèt, la tirèt sus la sèla. Arribavan los convidats, tota la nòça. Cadun levava la sia pèira, cadun cridava lo seu renèc.
« A !... a !... a !... » refreniguèt lo rire sauvatge. « A !... a !... a !... Flor de fuòc, se te renègan tos fraires, seràs la femna del Drac... I ! caval... »
Lo caval partiguèt coma lo grand vent d’autan. Se podián brandir los convidats. Tornariá pas jamai la Bèla Belugueta... Qual sap se tornariá lo Drac ?...
Joan BODON, Contes del Drac / Jean BOUDOU, Contes du Drac

Avètz l'integralitat del Contes del Drac akí.
Ciel d'Oc, lo sit meravelhós per l'e-book occitan!


.


Cap comentari:

Publica un comentari a l'entrada

Mercé :)